Sfera gospodarki i infrastruktury
1. Podstawowe wskaźniki ekonomiczne
Dokonując porównania Powiatu Włoszczowskiego do pozostałych powiatów Województwa Świętokrzyskiego można stwierdzić, że:
Dane za rok 1999 na podstawie GUS i WUS.
2. Charakterystyki głównych gałęzi przemysłu w Powiecie
Największe zakłady zlokalizowane są na terenie
gmin Włoszczowa, Krasocin i związane są z wykorzystaniem surowców naturalnych.
2.1 Zakłady Stolarki Budowlanej “STOLBUD” S.A. Włoszczowa
Lider na polskim rynku okien drewnianych z potwierdzoną jakością ISO 9001.
Jest producentem:
jednoramowych okien i drzwi balkonowych system WS-6000 z drewna warstwowo klejonego, impregnowanych i ostatecznie malowanych (kolor biały i brązowy) oraz w dowolnym kształcie i kolorze na indywidualne zamówienie klienta.
- okien zespolonych “wzmocnionych” dwuszybowych .
wewnątrzlokalowych skrzydeł drzwiowych płytowych gładkich oraz płytowych płycinowo-wytłaczanych .
- ościeżnic drzwiowych.
drzwi wejściowych zewnętrznych na bazie konstrukcji WS-6000 z okuciem i szkłem antywłamaniowym.
Zakład uzyskał pozytywną ocenę zarówno polskich jak i zagranicznych instytucji potwierdzających wysoką jakość swoich produktów:
Pozytywna ocena Instytutu Techniki Okiennej w Rosenheim w Niemczech z badań wg DIN 18055.
Pierwsza w Polsce Aprobata Techniczna ITB AT-15-2496/97 na jednoramowe okna i drzwi balkonowe z drewna warstwowo klejonego.
Certyfikat Komitetu Standaryzacji w Kijowie.
Certyfikat ISO 9001 zgodny z procedurą TUV CERT.
Zakład zatrudnia około 1240 osób.
2.2 Zakład Produkcji Urządzeń Elektrycznych Bogusław Wypychewicz S.A.
Zakład jest wyposażony w nowy sprzęt do produkcji następujących asortymentów:
- Rozdzielnice energetyczne SN i nn
- Rozdzielnice przemysłowe (ZUR SXRo)
- Odłączniki i konstrukcje energetyczne
- Szafy oraz rozdzielnice dla budownictwa i przemysłu
- Słupowe i kontenerowe stacje transformatorowe
Zakład zatrudnia około 500 osób.
2.3 Zakład Wapienniczy Lhoist Bukowa Sp. z o.o.
Zakład produkuje wapno stosowane w ochronie środowiska w budownictwie w hutnictwie w rolnictwie oraz w innych dziedzinach przemysłu.
Nowoczesne produkty wapiennicze przeznaczone są:
2.4 Zakład Produkcji Silikatów “Ludynia” Sp. z o.o.
Zakład istnieje od 1962 r. Zlokalizowany jest w malowniczej okolicy na pograniczu Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Na terenie tym występują bogate pokłady piasku kwarcowego potrzebnego do produkcji silikatów. Łatwo dostępny jest również drugi składnik produkcji – wapno. Silikaty, czyli tak zwane cegły wapienno-piaskowe, to nowoczesny pod względem walorów technicznych, estetycznych, ekonomicznych, a przede wszystkim niezwykle zdrowy i czysty ekologicznie materiał budowlany. Wspomniane zalety podkreślają wysoką jakość silikatów, a opierają się głównie na takich cechach jak:
trwałość (wysoka odporność na czynniki atmosferyczne, duża mrozoodporność, niepalność i odporność na wysoką temperaturę, wytrzymałość mechaniczna)
czystość ekologiczna i właściwości aseptyczne (odkażające) – silikat działa grzybobójczo, zapobiega powstawaniu pleśni,
zdolność do regulowania stosunków wilgotnościowych (efekt “oddychania ścian”),
Zakład Produkcji Silikatów “LUDYNIA” Sp. z o.o. może zaoferować klientowi bardzo zróżnicowane pod względem asortymentowym materiały:
Wyroby te można stosować do wznoszenia ścian nośnych i osłonowych, konstrukcyjnych, wielowarstwowych, ścian działowych; z silikatów wykonuje się również licowania ścian zewnętrznych i wewnętrznych, przewody wentylacyjne, ogrodzenia i inne formy małej architektury. Wyrób ten jest używany w budownictwie mieszkaniowym jedno- i wielorodzinnym, do wznoszenia zabudowań przemysłowych, gospodarczych, magazynów garaży i innych. Można bez ryzyka użyć stwierdzenia, że jest to budulec uniwersalny.
2.5 AHG Prebet – Żelisławice
Zakład został wybudowany w 1972 r. na terenie bogatym w zasoby podstawowego surowca do produkcji betonu komórkowego, którym jest piasek kwarcowy. W listopadzie 1995 r. zakład został przekształcony w spółkę z o.o. z udziałem kapitału niemieckiego. Ta przemiana bardzo korzystnie wpłynęła na jakość produkowanych wyrobów. Przede wszystkim zastosowano nowe maszyny produkcyjne, a co za tym idzie zmieniła się również technologia produkcji betonu.
Do produkcji używane są surowce najwyższej jakości, takie jak:
Firma jako pierwsza w Polsce produkuje bloczki betonu komórkowego nowej generacji, posiadające pióra-wpusty przystosowane do łączenia na klej oraz kieszenie montażowe ułatwiające ich transport i montaż. Zakład posiada w swej ofercie bloczki trzech odmian:
odmiana 400 i 500, które nie wymagają stosowania dodatkowych dociepleń,
odmiana 600 – stosowana przede wszystkim do wznoszenia ścian nośnych w budynkach wielokondygnacyjnych.
2.6 Przedsiębiorstwo Transportowo-Drzewne Ludwik Olczyk.
Oferuje:
- Więźby dachowe na zamówienie.
- Stemple budowlane.
- Bale, kantówki, łaty.
- Słupy telefoniczne drewniane.
- Impregnację i suszenie tarcicy.
2.7 Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska.
Swą działalność rozpoczęła już w 1936 r. Najbardziej znamiennym w jej historii był rok 1975, w którym oddano nowo wybudowany Zakład Mleczarski przy ul. Jana Kochanowskiego 1. Od 1990 roku do 1993 r. dokonano gruntownych zmian technicznych uruchomiono nowe technologie, jak np. linia do plasterkowania serów z przekładką papierową pakowanych w folię oraz zestaw urządzeń do produkcji rolady ustrzyckiej. Stanowi to doskonałe zaplecze do wyrobu pełnowartościowych produktów mleczarskich dla konsumentów o różnych gustach i upodobaniach smakowych. Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska we wczesnych latach swojej działalności słynęła głównie z produkcji serów dojrzewających, z czasem asortyment został wzbogacony o tak zwaną “galanterię”. W roku 1994 prawdziwym hitem stał się Serek Gucio, który znalazł konsumentów wśród dzieci i dorosłych. Rok później Mleczarnia we Włoszczowie jako jedna z pierwszych rozpoczęła produkcję Serka Wiejskiego, który zyskał bardzo duże zainteresowanie konsumentów. W 1998 roku Spółdzielnia rozpoczęła produkcję jogurtów Bella Vita oraz maślanki naturalnej, której zapotrzebowanie w okresie letnim przewyższało moce produkcyjne. Najmłodszym dzieckiem OSM jest maślanka owocowa, która jest produktem orzeźwiający o płynnej konsystencji i wyśmienitym smaku. W chwili obecnej Spółdzielnia cały czas pracuje nad udoskonaleniem technologii w celu podniesienia i tak już wysokiej jakości wyrobów. W tym celu mleko jako podstawowy surowiec produkcyjny skupowane jest przy użyciu specjalistycznych samochodów-cystern, co pozwala na szybką dostawę świeżego mleka do zakładu. Atutem OSM we Włoszczowie jest położenie samego Zakładu pośród czystych terenów zachodniej części Województwa Świętokrzyskiego, co w znacznym stopniu wpływa na jakość produktów, a co za tym idzie zdrowie i dobre samopoczucie klientów.W chwili obecnej OSM we Włoszczowie zatrudnia około 370 osób.
2.8 PUH “ELEKTROMAX”.
Oferuje stolarkę budowlaną, meble biurowe, artykuły elektrotechniczne i RTV.
2.9 “EFFECTOR”
Jest producentem okapników rynnowych oraz szyb zespolonych do okien drewnianych.
3. Charakterystyka stanu rozwoju sieci: wodnej, gazowej, Kanalizacji, grzewczej,
energetycznej oraz telefonicznej w gminach Powiatu
Dokonując porównania Powiatu Włoszczowskiego do pozostałych powiatów Województwa Świętokrzyskiego można stwierdzić, że:
Powierzchnia użytkowa mieszkań oddanych do użytku na 100 mieszkańców wynosi ponad 13 m2 i jest większa od średniej wynoszącej 9,85 m2.
Współczynnik długości czynnej sieci wodociągowej na 1000 mieszkańców wynosi 7,4 przy średniej 7,7.
Współczynnik długości czynnej sieci kanalizacyjnej na 1000 mieszkańców jest bardzo niski i należy do najmniejszych w województwie.
Współczynnik długości czynnej sieci gazowej na 1000 mieszkańców wynosi 0, gdyż brak jest takowej sieci. Społeczność Lokalna zaopatruje się indywidualnie w gaza.
Dane za rok 1999 na podstawie GUS i WUS.
Urządzenia wodne
Gmina Włoszczowa
Na terenie gminy znajdują się:
Jakość wody w/w wodociągach jest badana, dobra. Jedynie woda z wodociągu zakładowego RSP Nieznanowice jest niepewna z uwagi na zwiększoną zawartość azotu azotanowego.Zakład wodociągów przy PGKiM Sp. z o.o. nie zgłasza deficytów wody na terenie gminy.
Gmina Krasocin
Gmina posiada 8 wodociągów.W bieżącym roku jakość wody nie budzi większych zastrzeżeń. Od ubiegłego roku obserwuje się okresowe zwiększenie azotu azotanowego w wodzie z wodociągu publicznego w Krasocinie.Przyczyną tego stanu rzeczy może być nieuregulowane gospodarka ściekowa w gminie. Problem ten jest przedstawiany od paru lat w każdej ocenie gminy jako priorytetowy. Studnie publiczne znajdujące się na terenie gminy nie są eksploatowane. W miesiącu lipcu - 31.07.2000 wystąpiło zanieczyszczenie bakteriologiczne wody w wodociągach publicznych wiejskich w Gruszczynie i Mieczynie w związku z czym wydano decyzje nakazujące chlorowanie wody. Mimo prowadzonego procesu chlorowanio wody, zanieczyszczenie nie zostało zlikwidowane do chwili obecnej. W związku z nieprawidłowo prowadzonym procesem chlorowania (brak chloru wolnego, zbyt wysoka jego zawartość) wystosowano dwa pisma interwencyjne.W roku ubiegłym w tym samym okresie miało miejsce zanieczyszczenie bakteriologiczne wody aż w czterech wodociągach publicznych a mianowicie: Krasocin, Cieśle, Mieczyn, Gruszczyn. Wobec długotrwałych, powtarzających się zanieczyszczeniach jest obawa stałego chlorowania wody w celu jej zdatniania, dlatego koniecznością zdaniem PIS, jest regulowanie gospodarki ściekowej i budowa oczyszczalni.
Gmina Moskorzew
Gmina posiada:
Jakość wody z wodociągu publicznego nie budzi zastrzeżeń.
Gmina Radków
Gmina posiada również tylko 1 wodociąg publiczny Świerków - Radków, oraz 1 wodociąg lokalny, 1 studnię publiczną. Od paru lat notuje się okresowe ponadnormatywne zawartości azotu azotanowego w wodzie. Skład bakteriologiczny wody w bieżącym roku nie budzi zastrzeżeń.
Gmina Secemin
W gminie znajdują się:
Jakość wody z wodociągów publicznych nie budzi zastrzeżeń.
Gmina Kluiczewsko:
Na terenie gminy są:
Jakość wody z wodociągów publicznych badana - dobra. Jakość wody z wodociągów lokalnych oceniana jest na koniec roku z uwagi na małą częstotliwość badań (2 x rok). Niejednokrotnie podnoszone przez Powiatowego Inspektora Sanitarnego problemy w zakresie prawidłowego zaopatrzenia ludności w dobrą wodę nie znalazły rozwiązania a dotyczyły: Okresowego, w miarę potrzeb czyszczenia sieci wodociągowych w celu uniknięcia odłożonych w nich osadów. Okresowa kontrola sprawności chloratorów. Uregulowanie gospodarki ściekowej w gminach. Zgłaszanie awarii wodociągów publicznych. Zapewnienie awaryjnych ujęć wody dla wodociągów pracujących w oparciu o jedną studnię. Możliwość przygotowania i jednoczesnego poboru wody z wszystkich studni będących ujęciami dla danego wododciągu.
4 Komunikacja i powiatowa sieć dróg
Tabela charakteryzuje drogi powiatowe na terenie Powiatu Włoszczowskiego.
Tabela charakteryzuje drogi wojewódzkie na terenie Powiatu Włoszczowskiego.
Tabela charakteryzuje drogi krajowe na terenie Powiatu Włoszczowskiego.
Stan dróg na terenie Powiatu Włoszczowskiego przeprowadzenia dużej ilości remontów i budowy nowych. Uzupełniania wymagają znaczące braki w oświetleniu ulicznym, chodnikach, rowach.
Teren Powiatu Włoszczowskiego charakteryzuje się dużą zmiennością glebową co spowodowane jest zarówno budową geologiczną jak i rzeźbą terenu oraz warunkami wodnymi. Występują następujące typy gleb: gleby bielicowe, gleby brunatne właściwe, gleby brunatne wyługowanie i kwaśne, mady, rędziny trzeciorzędowe i jurajskie oraz gleby hydrogeniczne (torfowe, murszowe i glejowe). Grunty orne w klasie od I do III zajmują około 15%, podczas gdy w województwie około 25%, natomiast w klasach V i VI około 58%, podczas gdy w województwie około 33%. Uszeregowanie naszych gmin pod względem wskaźnika jakości i przydatności gleb oraz waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej lokuje nas na odległych pozycjach, np. Gmina Moskorzew 47 miejsce, Gmina Radków 55, Gmina Włoszczowa 56, Gmina Secemin 64, Gmina Kluczewsko 94, Gmina Krasocin 97. Z uwagi na znaczny udział gleb słabych, które są z reguły glebami kwaśnymi, występuje potrzeba wapnowania gleb, aby je chronić przed degradacją, zasobność pozostałych składników nie odbiega od średniej wojewódzkiej. Wyniki badań gleb potwierdzają, że gleby Powiatu nadają się do produkcji płodów rolnych o wysokich parametrach jakościowych. Jakość gleb przesądza również o strukturze zasiewów w powiecie, gminy Włoszczowa, Krasocin należą do terenów o najwyższym natężeniu upraw zbożowych i ziemniaków, niewiele odbiegają od tego pozostałe gminy. Znikomy jest udział sadów, produkcja owoców jagodowych, produkcja warzyw gruntowych. Struktura obszarowa gospodarstw z uwagi na znaczne rozdrobnienie predysponuje gospodarstwa z terenu powiatu do upraw wymagających dużych nakładów pracy (uprawa warzyw gruntowych i roślin jagodowych). Czynnikiem ograniczającym te uprawy jest brak w najbliższym sąsiedztwie zakładów przetwórczych.Na terenie Powiatu jest dobrze rozwinięta hodowla bydła z uwagi na duży udział użytków zielonych – 26% użytków rolnych. Gminy Radków, Secemin i Krasocin mają obsadę bydła na 100 ha powyżej średniej wojewódzkiej i wiele wyższą niż średnia krajowa. Również chów trzody chlewnej jest na niezłym poziomie.Rolnictwo powiatu jest stosunkowo nieźle wyposażone w środki techniczne a głównie w ciągniki rolnicze, jednak większość tych ciągników to ciągniki o małej mocy, co jest logiczną konsekwencją niewielkiej powierzchni gospodarstw rolnych. Niedostateczne jest zaopatrzenie rolników w dojarki i schładzarki do mleka, ale wynika to głównie z braku środków na inwestycje w gospodarstwach rolnych i braku preferencyjnych kredytów na te cele. Rolnicy widzą potrzebę koncentrowania produkcji: powstały 2 grupy producentów trzody chlewnej, grupa producentów mleka, grupa producentów drobiu. W organizacji jest grupa producentów ziół oraz stowarzyszenie gospodarstw ekologicznych i agroturystycznych. Działają liczne zakłady przetwórcze w branży mięsnej jak “Dobromięs” w Kolonii Łapczyna Wola, “Marbój” w Koniecznie czy “Zorza” we Włoszczowie, młyny gospodarcze z największym stanowiącym własność firmy “Albertus” we Włoszczowie, piekarnie na czele z największą w powiecie Pana Roberta Suligi w Koniecznie, ciastkarnie, wytwórnia makaronów, liczne tartaki i zakłady przerabiające drewno oraz firmy usługowo-zaopatrzeniowe dla rolnictwa jak “Agropasz” we Włoszczowie czy “Kama” w Krasocinie.
Najważniejsze dane zebrano w tabelach opierając się na danych dostępnych w gminach i z Ośrodka Doradztwa Rolniczego.
Struktura zasiewów i plony upraw rolniczych dt/ha
Ważną rolę w programie ekologizacji rolnictwa przypisuje się upowszechnianiu rolnictwa ekologicznego. Jest to szansa na ograniczenie poziomu produkcji, jak i podnoszenie jakości płodów rolnych. Podstawowym warunkiem wprowadzenia tego systemu gospodarowania jest przede wszystkim zainteresowanie nim producentów, a jest to możliwe jedynie przy społecznej akceptacji walorów ekonomicznych rolnictwa ekologicznego. Doświadczenia krajów Europy Zachodniej wskazuje, iż gospodarstwa ekologiczne mogą osiągnąć dochody porównywane do uzyskiwanych w gospodarstwach konwencjonalnych, a często nawet większe. Wynika to głównie z niższych całościowych i jednostkowych kosztów produkcji (o 25 – 30%) oraz wyższych cen na produkty ekologiczne. Rolnictwo ekologiczne nie wymaga wysokich nakładów materialnych i energetycznych, zbędne są wydatki na drogie nawozy mineralne, środki ochrony roślin i antybiotyki. Dzięki ekologizacji rolnictwa może znaleźć rozwiązanie, przynajmniej w pewnym stopniu, problem bezrobocia na wsi, ponieważ ten system gospodarowania wiąże się z większymi nakładami pracy żywej (o 30% wyższa pracochłonność). Żywność ekologiczna jest droższa w stosunku do wyprodukowanej metodami konwencjonalnymi średnio o 30%. Przewiduje się, że za kilkanaście lat produkty żywnościowe nie zanieczyszczone różnorodnymi związkami chemicznymi będą nawet kilkakrotnie droższe na rynku światowym od produktów w mniejszym lub większym stopniu skażonych. Przy mniejszej produkcji ilościowej będzie zatem można osiągnąć większy efekt finansowy. Obecnie obserwuje się stały wzrost zainteresowania producentów zmianą systemu gospodarowania, o czym świadczy rosnąca liczba gospodarstw ekologicznych zarówno w Unii Europejskiej jak i w Polsce. Rolnictwo ekologiczne gwarantuje zachowanie równowagi środowiskowej na danym obszarze. W przeciwieństwie do rolnictwa konwencjonalnego uprawy ekologiczne nie stwarzają zagrożeń dla środowiska, ale przyczyniają się do poprawy jego stanu. Obserwuje się bowiem zgodność interesów: im wyższy standard środowiska naturalnego, tym artykuły żywnościowe tu produkowane mogą cechować się wyższą jakością, a wobec tego wyższą wartością na rynku i większymi możliwościami zbytu. Jedną z szans jakie daje Polsce integracja z Unią Europejską jest produkcja zdrowej żywności, bowiem nasz kraj jest postrzegany jako potencjalny producent i ekspert żywności wytworzonej metodami ekologicznymi.
Rozwojowi proekologicznych kierunków rolnictwa sprzyjają:
Gospodarstwa ekologiczne otrzymują dotacje do każdego hektara produkcji, a jej wysokość uzależniona jest od rodzaju produkcji. Powiat Włoszczowski ma bardzo duże szanse na rozwój rolnictwa ekologicznego. Głównym argumentem który za tym przemawia jest czyste środowisko, nie jest ono zatruwane przez uciążliwe zakłady pracy. Na terenie powiatu znajduje się wiele obiektów prawnie chronionych np. “Przedborski Park Krajobrazowy”, rzeka Pilica w pobliżu, których w przyszłości nie będzie mogła być prowadzona intensywna produkcja rolnicza (z uwagi na ujęcia wody pitnej). Większość gospodarstw rolniczych zbliżona jest do średniej krajowej, a bezrobocie na wsi ciągle się zwiększa. Wskazane byłoby, aby gospodarstwa ekologiczne zajmowały się także agroturystyką, która stanowiła by dodatkowe źródło dochodu, oraz łatwiejszy zbyt produktów rolnych – sprzedaż w gospodarstwie turystom.
7. Agroturystyka na terenie Powiatu Włoszczowskiego.
Rozwój agorturystyki jako formy wypoczynku na terenach wiejskich o charakterze rolniczym, oparty na bazie noclegowej, najczęściej również żywieniowej oraz na aktywności rekreacyjnej związanej z gospodarstwem rolnym i jego otoczeniem przyrodniczym, produkcyjnym oraz usługowym – stanowi dużą szansę na poprawę warunków życia nie tylko społeczności wiejskiej, ale i całego Powiatu. Powiat Włoszczowski ma korzystne warunki do rozwoju agroturystyki, ze względu na niskie uprzemysłowienie, mały udział zatrudnienia w zawodach pozarolniczych, słabsze rolniczo gospodarstwa o ograniczonej intensywności produkcji rolnej oraz ukrytym bezrobociu, niewysokich dochodach ludności, posiadających równocześnie wolne zasoby mieszkaniowe, korzystne walory przyrodniczo-krajobrazowe i kulturowe, które w dużym stopniu predysponują do świadczenia usług agroturystycznych. To co odróżnia turystykę wiejską od masowej i nadaje jej unikalny charakter to udział w życiu wiejskim, kontakt z przyrodą, ze zwierzętami i przestrzeń. Ponadto turysta poznaje życie wiejskie, jego rytm i urok – niemal każda wioska ma swój wyróżniający się charakter, własną infrastrukturę. Agroturysta doznaje uczucia swojskości, gościnności i serdeczności. Uczucia te mogą być najistotniejszym elementem czyniącym turystykę wiejską odmienną i niepowtarzalną formą spędzenia wolnego czasu. Ponadto ma zapewnione różnorodne atrakcje, ma możliwość uprawiania różnych zajęć np. jazdy konnej, rowerowej, tropienia zwierzyny, łowienia ryb, zwiedzania okolicy, poznawania dziedzictwa kulturowego i sztuki (np. ginących zawodów, doświadczania spokoju psychicznego i umysłowego). Z agroturystyki przede wszystkim odnoszą korzyści i dodatkowe dochody gospodarz i jego rodzina, m in. z:
Z agroturystyki czerpią również korzyści właściciele sklepów, stacji benzynowych, różnego rodzaju punktów usługowych, także poczta, banki, muzea, kluby itd. Następuje pomnożenie korzyści, które napędzają lokalny rozwój gospodarczy. Na terenie Powiatu zostały zorganizowane 3 kursy z zakresu prowadzenia działalności agroturystycznej, na których rolnicy mogli zapoznać się z funkcjonowaniem turystyki wiejskiej. Każdy kurs został zakończony i podsumowany wyjazdem do gospodarstw agroturystycznych, gdzie uczestnicy zobaczyli jak to wygląda w praktyce. Kursy te odbyły się w Radkowie, Kluczewsku, Włoszczowie. Organizatorami byli pracownicy WODR Modliszewice – Rejon Włoszczowa oraz lokalne władze samorządowe. Łącznie w kursach wzięło udział 86 rolników. W pierwszym półroczu 2001 roku zostanie zalegalizowane Stowarzyszenia Agroturystycznego z siedzibą w Kluczewsku. Przystąpiło do niego 17 gospodarstw.